سطح بالای کلسترول اغلب علائمی ایجاد نمی کند و با انجام آزمایش غربالگری خون می توان آن را تشخیص داد که این در این آزمایش کلسترول تام و تری گلیسیرید اندازه گیری می شود. کلسترول یک ماده ضروری برای بدن است. با این حال، در سطوح بالا یک عامل خطر برای حمله قلبی و سایر بیماری های مرتبط با قلب محسوب می شود. انجام آزمایشات معمول خون به فرد در تشخیص اینکه آیا سطح کلسترول در محدوده سالم قرار دارد یا خیر کمک می کند. برای کاهش سطح کلسترول بالا پزشک تغییراتی در سبک زندگی یا استفاده از داروها را تجویز می کند.

علائم کلسترول بالا
سطح کلسترول بالا به طور معمول علائمی ایجاد نمی کند مگر اینکه سطح آن خیلی بالا باشد در این صورت فرد ممکن است برجستگی های چربی در پوست خود یا حلقه های سفید مایل به خاکستری در چشم خود مشاهده کند. بر اساس اعلام موسسه ملی قلب، ریه و خون این علائم بیشتر در افرادی با سابقه خانوادگی کلسترول بالا رخ می دهد. پنل چربی، نوعی آزمایش خون برای نشان دادن سطح کلسترول بالا در یک فرد است که باید توسط پزشک تجویز شود. برنامه های پیشنهادی برای این آزمایش به شرح زیر است: بزرگسالان ۲۰ تا ۶۵ سال هر ۵ سال باید آزمایش انجام دهند. زنان ۵۵ تا ۶۵ سال هر یک تا ۲ سال باید آزمایش انجام دهند. مردان بین ۴۵ تا ۶۵ سال نیز باید هر یک تا ۲ سال آزمایش انجام دهند. افراد مبتلا به بیماری قلبی یا دارای سابقه خانوادگی کلسترول بالا باید بیشتر چکاپ انجام دهند، نخستین آزمایش آنها شاید در سن ۲ سالگی باشد. کودکان ۹ تا ۱۱ ساله باید تحت غربالگری قرار گیرند و هر ۵ سال آزمایش را انجام دهند. افراد ۶۵ سال به بالا باید هر ساله آزمایش بدهند.

کلسترول چیست؟
کلسترول ماده مومی شکل که توسط کبد تولید می شود. لیپوپروتئین ها کلسترول را از طریق بدن حمل می کنند. بدن از کلسترول برای عملکردهای مختلف از جمله هضم غذا، تولید هورمون و تولید ویتامین D استفاده می کند. دو نوع کلسترول لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) یا کلسترول “بد” و لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) یا کلسترول “خوب” وجود دارد. اگر کلسترول در عروق جمع شود منجر به بروز بیماری به نام تصلب شرایین می شود. این اتفاق زمانی رخ می دهد که پلاک ها روی دیواره شریان ها ایجاد می شود و آنها را تنگ کرده و باعث محدود شدن جریان خون می شود.

چه چیزی باعث کلسترول بالا می شود؟
اگرچه کلسترول برای سلامتی ضروری است، اما سطح بالای کلسترول LDL خطر سکته و حمله قلبی را افزایش می دهد. داشتن برخی از عادات ناسالم شامل سیگار کشیدن، ورزش کم یا عدم تحرک و مصرف رژیم غذایی ناسالم شایع ترین علت افزایش سطح کلسترول است. برخی از عوامل دیگری که در افزایش سطح کلسترول نقش دارند عبارتند از: ژن هایی که از والدین به ارث می رسند برخی از شرایط پزشکی مانند بیماری مزمن کلیه و دیابت مصرف داروهای خاص مانند استروئیدها که شرایط التهابی را درمان می کنند

پزشکان چگونه سطح کلسترول بالا را تشخیص می دهند؟

پزشکان برای بررسی سطح کلسترول از آزمایش خون به نام تابلوی لیپوپروتئین یا پروفایل لیپید استفاده می کنند. با توجه به اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC)، این تست سطح زیر را اندازه گیری می کند:

کلسترول LDL: به عنوان کلسترول بد شناخته می شود زیرا در عروق جمع شده و منجر به حمله قلبی یا سکته می شود. لیپوپروتئین ها مولکول هایی هستند که کلسترول را از طریق خون حمل می کنند. کلسترول HDL: به عنوان کلسترول خوب شناخته می شود زیرا کلسترول LDL را از عروق به کبد منتقل می کند.

تری گلیسیرید: رایج ترین چربی ها در بدن است، اگر مقادیر بالا با سطح LDL بالا یا HDL پایین همراه باشد فرد در معرض خطر حمله قلبی یا سکته قرار می گیرد. قبل از توصیه های درمانی پزشک نخست عوامل خطر فرد را برای چندین بیماری همراه با میزان خواندن کلسترول در نظر می گیرد.

خطرات کلسترول بالا
بر اساس اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها CDC، عوامل مختلفی خطر سطح کلسترول بالا را افزایش می دهند. بخش های زیر با جزئیات بیشتری به بررسی این عوامل می پردازند.

سابقه خانوادگی
هیپرکلسترولمی فامیلی (FH) یک بیماری ژنتیکی است که فرد می تواند از ژن های جهش یافته به ارث ببرد. فرد می تواند ژن را از هر دو والدین خود یا یکی از آنها بگیرد که این وضعیت منجر به سطح کلسترول بالا می شود، همچنین شرایط دیگری نیز می تواند بر سطح کلسترول تاثیر بگذارد مانند اینکه اگر یکی از اعضای خانواده در اوایل زندگی خود حمله قلبی داشته باشد.

سن و جنسیت
به طور کلی هرچه فرد پیرتر می شود خطر ابتلا به سطح کلسترول ناسالم در وی افزایش می یابد. با این حال، میزان LDL در زنان به طور معمول کمتر از مردان است تا زمانی که به دوران یائسگی برسند در حالی که مردان در هر سنی به طور کلی سطح HDL پایین تری نسبت به زنان دارند.

شرایط سلامتی
علاوه بر هیپرکلسترولمی فامیلی برخی دیگر از شرایط سلامتی مانند چاقی و دیابت خطر ابتلا به سطوح کلسترول ناسالم را افزایش می دهند. چاقی با سطوح بالاتر کلسترول LDL، سطوح پایین تر کلسترول HDL و سطوح بالاتر تری گلیسیرید در ارتباط است. دیابت نیز میزان LDL را افزایش و سطح HDL را کاهش می دهد.

عادت های زندگی
عادات زیر خطر ابتلا به سطح کلسترول ناسالم را افزایش می دهد

سیگار کشیدن
می تواند به عروق خونی آسیب برساند.

کمبود ورزش
بدون انجام ورزش کافی فرد دچار اضافه وزن می شود که سطح کلسترول را افزایش می دهد.

رژیم غذایی ناسالم
در افزایش سطح کلسترول نقش دارد.

عوارض ناشی از کلسترول بالا
سطح کلسترول بالا و تجمع پلاک های بعدی در عروق منجر به تصلب شرایین می شود. به نوبه خود، تصلب شرایین خطر ابتلا به بیماری های زیر را در فرد افزایش می دهد: سکته حمله قلبی درد قفسه سینه بیماری کرونر قلب بیماری شریان محیطی، بیماری است که به طور معمول عروق پا و پا را تحت تاثیر قرار می دهد

آیا سطح کلسترول بالا قابل پیشگیری است؟
ایجاد برخی تغییرات در سبک زندگی به فرد کمک می کند تا سطح کلسترول LDL خود را کاهش داده یا سطح کلسترول سالم را حفظ کند. با این حال، پزشک ممکن است داروهایی برای کمک به کنترل بیماری تجویز کند. بخش های زیر با جزئیات بیشتری به این گزینه ها می پردازند.

تغییر سبک زندگی

ایجاد تغییراتی در سبک زندگی زیر می تواند به جلوگیری از سطوح بالای کلسترول LDL کمک کند:

رژیم غذایی سالم داشته باشید: این نوع رژیم غذایی شامل غذاهایی است که حاوی چربی های اشباع نشده هستند. با اتخاذ یک رژیم غذایی سالم فرد میزان دریافت چربی های ترانس و اشباع خود را کاهش می دهد.

ترک سیگار: ترک سیگار باعث کاهش سطح کلسترول بد خون و افزایش سطح کلسترول خوب می شود.

به طور منظم ورزش کنید: حداقل ۱۵۰ دقیقه در هفته ورزش متوسط داشته باشید تا کلسترول و فشار خون کاهش یابد.

مصرف الکل را محدود یا قطع کنید: نوشیدن الکل سطح تری گلیسیرید و کلسترول را افزایش می دهد.

هدف داشتن یک وزن متوسط: اکثر بزرگسالان باید دارای شاخص توده بدنی (BMI) بین ۱۸٫۵ تا ۲۴٫۹ باشند.

 

داروها
اگر در شخصی سطح کلسترول خیلی بالا تشخیص داده شود پزشک داروهایی مانند استاتین را تجویز می کند که با کاهش کلسترول خطر سکته یا حمله قلبی را کاهش می دهند. برخی از داروهای دیگر که پزشک ممکن است تجویز کند شامل موارد زیر است: داروهایی برای کاهش چربی خون رزین مهارکننده های PCSK9 مهار کننده های جذب کلسترول انتخابی حتی با استفاده از دارو تمرکز بر ایجاد تغییرات رژیم غذایی و سبک زندگی برای کاهش سطح کلسترول نیز حائز اهمیت است.
از آنجا که سطح کلسترول بالا به طور معمول هیچ علائمی ندارد ممکن است فرد تا زمان انجام آزمایش غربالگری از وجود این بیماری آگاه نباشد. این آزمایش کلسترول کل را اندازه گیری می کند، همچنین ممکن است شامل اندازه گیری تری گلیسیرید نیز باشد. پس از تشخیص سطح بالای کلسترول LDL، پزشک انجام برخی تغییرات در سبک زندگی را توصیه می کند. این تغییرات شامل خوردن یک رژیم غذایی مغذی با هدف داشتن وزن متوسط و ترک سیگار باشد، همچنین احتمال می رود پزشک داروهایی را نیز تجویز کند.